Πότε θα έρθει επιτέλους το τέλος αυτού του κόσμου;

του Θάνου Ανδρίτσου

Ανορθολογισμός, υποταγή στην καθημερινή μιζέρια ή πίστη σε ένα νέο συλλογικό όραμα;

Δεν ήρθε τελικά το τέλος του κόσμου στην 21^η Δεκέμβρη. Υπήρξαν βέβαια κρίσιμες διαμάχες για τον τρόπο που θα καταστραφεί, ή για τη σωστή ερμηνεία των Μάγιας. Αντίστοιχης σημασίας συζητήσεις πληθαίνουν το τελευταίο διάστημα σε τηλεοράσεις και εφημερίδες για θέματα όπως το αν η γραμμή που ακολουθεί τα αεροπλάνα είναι τα αέρια που μας ψεκάζουν και άλλα που συνήθως συγγενεύουν με εθνικιστικά, μυστικιστικά και φασιστικά ρεύματα. Προκαλεί θλίψη πώς σε συνθήκες οικονομικής καταβαράθρωσης και συνολικής ιδεολογικής, αξιακής, μορφωτικής καθίζησης ενισχύεται ο ανορθολογισμός, κατακρημνίζονται τα κριτήρια σκέψης και λογικής και αναβαθμίζεται η μαζική αποβλάκωση.

Παρά το μελάνι που χύθηκε ή τις συζητήσεις που έγιναν, αρκετά λίγοι πραγματικά πίστεψαν ότι θα ερχόταν η συντέλεια του κόσμου, ή κάτι παρόμοιο. Ούτε απεγνωσμένες οικογένειες έτρεχαν να κρυφτούν σε καταφύγια, ούτε μποτιλιαρίσματα ή καρδιακές προσβολές, σαν αυτές που βλέπουμε στις ταινίες και έλαβαν χώρα στη φάρσα του Όρσον Ουέλς για την εισβολή εξωγήινων το 1938. Αν εξαιρέσουμε τη νυχτερινή περιοδεία του Κασιδιάρη, πολύ λίγοι κοίταξαν τον ουρανό εκεί η τη μέρα. Πολύ λίγοι κοιτούν τον ουρανό πλέον κάθε μέρα. Κανείς δεν αυτοκτόνησε μπροστά στον φόβο της συντέλειας του κόσμου. Αρκούν αυτοί που αυτοκτονούν καθημερινά υπό το βάρος της οικονομικής καταστροφής.

Χιλή, κυβέρνηση και εξουσία

Του Δημήτρη Δημητούλη

τις 8 Οκτωβρίου τον 1974 στη Γαλλική εφημερίδα Λε Μοντ δημοσιεύεται η παρακάτω είδηση: «Χιλή: Ο Μιγκουέλ Ενρίκεζ, γενικός γραμματέας τον Κινήματος της Επαναστατικής Αριστεράς (MIR) σκοτώθηκε το Σάββατο 5 Οκτωβρίου κατά τη διάρκεια πολύωρης ανταλλαγής πυροβολισμών μεταξύ μελών του MIR -που ήταν περικυκλωμένοι σ’ ένα σπίτι του Σαν Μιγκέλ, λαϊκής συνοικίας του Σαντιάγκο-και ενόπλων δυνάμεων.

Για έναν αντιφασιστικό σεισμό.

του Σπ.Μαρκέτου

Στην Ελλάδα των Μνημονίων και της κοινωνικής κατάρρευσης διαγράφεται ολοένα πιο καθαρά η απειλή του φασισμού. Ένα ναζιστικό κόμμα, που εμφανίστηκε από το πουθενά, σταθεροποιεί την υποστήριξή του στο εκλογικό σώμα έχοντας συστηματική βοήθεια από τα μέσα ενημέρωσης. Αξιοποιώντας άλλοτε την ασυλία που του παρέχει το κράτος και άλλοτε τη συνεργεία των αστυνομικών και δικαστικών μηχανισμών, οργανώνει τάγματα εφόδου. Μέντοράς του ο χιτλερικός υπουργός Προπαγάνδας, Γιόζεφ Γκαίμπελς. Την περασμένη εβδομάδα η Χρυσή Αυγή ξυλοκόπησε έναν αριστερό βουλευτή και κατόπιν τον μήνυσε, λέγοντας ότι άδικα κατηγορήθηκε. Xρειάστηκε ένα ξένο μέσο ενημέρωσης, το BBC, για να ερευνηθεί το ζήτημα και να δειχθεί με αδιάψευστα στοιχεία ότι στην επίθεση εμπλέκεται η ίδια η ηγεσία των ναζιστών. Τα κόμματα της συγκυβέρνησης πρακτικά συναινούν, βλέποντας στους φασίστες μια εφεδρεία σωτηρίας από τη λαϊκή οργή. Η ηγεσία της αριστεράς δείχνει αμήχανη και απροετοίμαστη να τούς αντιμετωπίσει.

Αναζητώντας το δρόμο της επανάστασης

του Κώστα Γούση

Από την κρίση στην επανάσταση. Πόλεμος Θέσεων. Το νέο βιβλίο του Γιώργου Ρούση, από τις εκδόσεις Γκοβόστη, αποτελεί μια σύγχρονη ματιά στο έργο του Γκράμσι, από τη σκοπιά των ανθρώπων που αγωνίζονται για την ανατροπή του βάρβαρου καπιταλισμού της εποχής μας και για την κομμουνιστική προοπτική. Το ενδιαφέρον που έχει προκαλέσει είναι μεγάλο και γι’ αυτό καθόλου τυχαία η εξάντληση της πρώτης έκδοσης.

Στο καινούργιο του βιβλίο «Από την κρίση στην επανάσταση. Πόλεμος θέσεων» ο Γιώργος Ρούσης καταπιάνεται με το πως θα οδηγηθούμε στην κοινωνική επανάσταση και τον κομμουνισμό. Στην απόπειρα αυτή αξιοποιεί επαναστατικά τη γκραμσιανή έννοια του «πολέμου των θέσεων» επιχειρώντας να την προσαρμόσει στις σύγχρονες συνθήκες. Η συστηματική μελέτη και αξιοποίηση της σκέψης του Γκράμσι εντάσσεται σε μια ευρύτερη στροφή στο έργο του, που τον καθιστά αναντικατάστατο σημείο αναφοράς του σύγχρονου αριστερού και ριζοσπαστικού προβληματισμού. Πώς προσεγγίζεται λοιπόν ο Γκράμσι στο παρόν βιβλίο και πώς συνδέεται με τη διέξοδο από την κρίση; Παραφράζοντας, με τη σειρά μας, μια αντιπρόταση του Αντόρνο για το ερώτημα του Κρότσε «Τι ζει και τι πέθανε στη φιλοσοφία του Χέγκελ;», θα λέγαμε πως ο Ρούσης δεν αναζητά απλά τι ζει και τι πέθανε στο έργο του Γκράμσι αλλά πως στέκεται η ίδια η εποχή μας και οι προοπτικές της σε σχέση με το έργο αυτό.

Για το λόγο αυτό, το πρώτο από τα τέσσερα κεφάλαια ξεκινάει με τα βαθύτερα αίτια της σημερινής κρίσης και την αναγκαία απάντηση της κομμουνιστικής χειραφέτησης. Μέσα από μια κριτική παρουσίαση νεοκευνσιανών προσεγγίσεων, ο συγγραφέας αναφέρεται στην «πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους» και καταδεικνύει ότι η νομοτελειακή τάση της αποπομπής ζωντανής εργασίας από την παραγωγή είναι η θεμελιακή αιτία της σημερινής δομικής κρίσης του καπιταλισμού. Σε οξεία αντιπαράθεση με ρεφορμιστικές αναγνώσεις, ο Γκράμσι, όπως τον διαβάζει ο συγγραφέας στο δεύτερο κεφάλαιο, είναι ο λενινιστής Γκράμσι που αναγνωρίζει τις διαφορές των αναπτυγμένων καπιταλιστικών κρατών σε σχέση με τη Ρωσία του ’17, όχι για να εξαλειφθεί, αλλά να επιβεβαιωθεί η ομοιότητα της δυνατότητας και αναγκαιότητας του επαναστατικού άλματος στη Δύση.

Η αριστερά της κυβέρνησης και η κυβέρνηση της αριστεράς

του Παναγιώτη Μαυροειδή

Για μια αριστερά που επιδιώκει την κοινωνική αλλαγή και που  θέτει επομένως ζήτημα πολιτικής εξουσίας,  δεν ήταν και δεν είναι πρόβλημα ο στόχος για μια αριστερή αντικαπιταλιστική κυβέρνηση ή εργατική κυβέρνηση. Το ερώτημα είναι αν η αριστερά έχει σκοπό να κυβερνήσει το αστικό κράτος (ειδικά στα καπιταλιστικά ιμπεριαλιστικά κέντρα)  ή σκοπεύει να συμβάλλει ώστε το εργατικό κίνημα να το καταστρέψει. Προς όφελος μιας αντικαπιταλιστικής σοσιαλιστικής πορείας με κέντρο τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, που άλλωστε είναι και η πολυάριθμη κοινωνική τάξη σε αυτές τις χώρες.

«Εργασία στο εξωτερικό αναζητούν σχεδόν οι μισοί από τους Έλληνες σε παραγωγική ηλικία». Αυτή ήταν μία από τις βασικές πρωτοσέλιδες ειδήσεις των ημερών, οδεύοντας προς τη Χριστουγεννιάτικη ξεκούραση. Ίσως είναι αρκετή για να καταδείξει την έκταση και το βάθος του κοινωνικού εξανδραποδισμού που έχει επιβάλει η τρόικα στην Ελλάδα.

Το τρίχρονο των μεγάλων λαϊκών κινητοποιήσεων ενάντια  στις κυβερνήσεις που επέβαλαν τα αντεργατικά μέτρα, φαίνεται να κλείνει, εισάγοντάς μας σε μια νέα φάση. Η πεποίθηση ότι με ένα μαζικό ντου θα καταρρεύσει ο αντίπαλος, όσο και αν τροφοδότησε τη μαχητικότητα των στιγμών, αντικαθίσταται σήμερα από την επίγνωση ενός αποφασισμένου και ισχυρού αντιπάλου απέναντι στο λαό, που κάνει αδίστακτα χρήση του μονοπωλίου της βίας.  Η σκιαγράφηση του αντίπαλου στα όρια των ανίκανων, διεφθαρμένων, αδιάβαστων και γονυπετών πολιτικών,  δίνει τη θέση της στην πραγματικότητα ενός συνεκτικού οικονομικού και πολιτικού πλέγματος εξουσίας, διαρθρωμένου στην παραγωγή, στο κράτος, αλλά και με το μεγάλο στήριγμα της ΕΕ. Η ευκολία της «κατάργησης των μνημονίων» ως επαρκούς και αποφασιστικής προϋπόθεσης για να ανατραπεί η επίθεση, εξασθενεί μπροστά στα διαδοχικά ερωτήματα που ανακύπτουν και συνδέονται με την προοπτική εξόδου από την ευρωζώνη και ακόμη περισσότερο με τους κινδύνους σύγκρουσης με την διεθνή καπιταλιστική αγορά. Πρόκειται για την ανάπτυξη μιας  ‘’πικρής’’ σοφίας μέσα στον κόσμο ως αποτέλεσμα  του τριετούς κύκλου αγώνων, που συμπυκνώνεται στο σημερινό κάθισμα και την πολιτική αμηχανία.

Έχουμε μια  «ισορροπία των αδυνάτων». Οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι φτωχοί, οργίζονται, αποδοκιμάζουν, αλλά δεν μπορούν να ανατρέψουν. Η μνημονιακή χούντα επιβάλει την πολιτική της (όχι χωρίς αντιστάσεις), αλλά αδυνατεί να συγκροτήσει θετικό πολιτικό όραμα, ή να πείσει οικοδομώντας νέες κοινωνικές συμμαχίες.

Αυτές είναι οι συνθήκες, το κενό, μέσα στο οποίο βρίσκει έδαφος ο φασισμός. Είναι η φωνή, η δράση, το «χέρι» των ‘’πάνω’’ μέσα στους ‘’κάτω’’, που επιχειρούν να μεταστρέψουν συντηρητικά τον κοινωνικό ριζοσπαστισμό, με πρακτικές και φιλοσοφία εμφυλίου πολέμου όχι ενάντια στην αστική τάξη, αλλά μέσα στην εργατική τάξη.

Φαίνεται παράξενο, αλλά δεν είναι. Παρά τη μεγάλη πολιτική νομιμοποίηση για μια βαθύτερη ριζοσπαστικοποίηση και δράση που έδωσε το εκλογικό αποτέλεσμα των δύο τελευταίων με την ψήφο στα αριστερά κόμματα, η αριστερή κοινωνική και πολιτική δυναμική παρουσιάζει εμφανή κόπωση και χάνει σε μαχητικότητα και αυτοπεποίθηση. Ήταν αλήθεια μοιραίο αυτό; Πως διαμορφώθηκε αυτή η τάση και πως μπορεί να αντιστραφεί;

«Χωράνε στην κληρωτίδα οι ζωές μας;»

Λάμπρος Αντάρας 

Με το στόμα ανοιχτό και τη σκέψη απορημένη διάβασα την ανακοίνωση για την ετήσια χοροεσπερίδα της Γ’ τάξης του Γενικού Λυκείου Πύλης.

Η απορία μου δεν προήλθε προφανώς από την διοργάνωση μιας χοροεσπερίδας που για κάθε μαθητή είναι μια ευχάριστη στιγμή, ούτε επίσης από την ύπαρξη μιας λαχειοφόρου αγοράς από τα έσοδα της οποίας ενδεχομένως να  συνχρηματοδότηθει μια πενθήμερη εκδρομή.

Η απορία μου προήλθε από το μεγάλο δώρο της λαχειοφόρου και αντιγράφω την ανακοίνωση. “Το μεγάλο δώρο είναι μία 6μηνη σύμβαση εργασίας στην εταιρία LIDL (αποθήκες Μεγαλοχωρίου)” 

Δυνάμεις του κομμουνισμού

Του Daniel Bensaid

Σε ένα άρθρο του 1843 για «τις προόδους της κοινωνικής μεταρρύθμισης στην ηπειρωτική Ευρώπη», ο νεαρός Ένγκελς (μόλις είκοσι ετών) περιέγραφε τον κομμουνισμό ως «αναγκαία κατάληξη που συνάγεται αναγκαία από τις γενικές συνθήκες του σύγχρονου πολιτισμού». Εν ολίγοις, πρόκειται για έναν κομμουνι­σμό νοούμενο με όρους λογικής, καρπό της επανάστασης του 1830, όπου οι ερ­γάτες «επέστρεψαν στις ζωντανές πηγές και στη μελέτη της μεγάλης επανάστα­σης και ιδιοποιήθηκαν με σφρίγος τον κομμουνισμό του Μπαμπέφ».

H δικαιοσύνη είναι σαν το φίδι…

…Τσιμπά μόνο τους ξυπόλητους!
Ωραία, τώρα που η Βραζιλία ανέλαβε μέσα σε δύο χρόνια και το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου και την Ολυμπιάδα, η «πόλη του Θεού», το μεγάλο Ρίο ντε Τζανέιρο θα μπορέσει να απαλλαγεί οριστικά από τα μιάσματα τους φτωχούς και να μοιάσει στο Σάο Πάολο των τεχνοκρατών και τη Μπραζίλια των κυβερνητικών. Αρκετά τους ανεχτήκαμε με τις φαβέλες τους που μας ντροπιάζουν…Και μας κλέβουν και τις φρυγανιές.

Διαβάζω ένα άρθρο στους New York Times για το χιλιοειπωμένο ζήτημα της αστυνομίας της Βραζιλίας και ειδικά του Ρίο ντε Τζανέιρο. Στα αγγλοσαξωνικά μέσα ενημέρωσης το ζήτημα αυτό, όπως παρομοίως και αυτό των ναρκεμπόρων στο Μεξικό μοιάζει πιο πολύ με μία ζωντανή ταινία του Χόλιγουντ. Αλλά ζωντανή, με όλα τα στοιχεία που «φέρνουν εισιτήρια» στα δυτικά μυαλά: αίμα, σπέρμα, βία, επιβολή. Το υποσυνείδητο του δυτικού, καταπιεσμένο από τα πρώτα χρόνια της γέννησής του τα λατρεύει κάτι τέτοια. Το υποσυνείδητο του μέσου Βραζιλιάνου, επίσης καταπιεσμένου από μικρού, του έχει μάθει να τα ανέχεται.

Ακόμη και ο Λένιν

Του Θύμιου Καλαμούκη

Το πολιτικό κριτήριο μερίδας ακροατών, δηλαδή του κόσμου που ψηφίζει και επιλέγει ηγέτες, είναι αξιοθαύμαστο. Παρά την πολύχρονη συνάφεια μαζί του, πάντα βρίσκει τρόπους να με εκπλήσσει. Μετά την προσφυγή και της Κύπρου  στον περίφημο Μηχανισμό Στήριξης της Ευρωζώνης, το βασικό επιχείρημα που κυκλοφορεί είναι το εξής: «Και ο κομμουνιστής Χριστόφιας, στον μηχανισμό κατέφυγε. Τι έχετε να πείτε τώρα;» και στραβώνουν το κεφάλι με την ικανοποίηση του νικητή σε μια μάχη όμως που ποτέ δεν δόθηκε…

Έχουμε να πούμε, αυτό ακριβώς που λέτε και εσείς. Ότι εφόσον είσαι και παραμένεις σε έναν σχηματισμό όπως είναι η  Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν μπορείς να μην  τηρείς τους κανόνες αυτού του σχηματισμού, αυτής της ένωσης. Εφόσον έχεις επιλέξει, κάτι υπέρτερο, θα δεχτείς όλα όσα, αυτό το υπέρτερο επιβάλει. Εφόσον έχεις δεχτεί την «ελεύθερη» οικονομία, την «ελεύθερη» αγορά, την «ελεύθερη» κίνηση κεφαλαίων, τα «καλά» δηλαδή της υπόθεσης, τότε θα δεχτείς και τα αρνητικά της ίδιας υπόθεσης.

Νάρκη

Του Νίκου Γεωργαντώνη

Κοιτάξαμε τον κόσμο. Κρύος ο κόσμος… Παγερός. Απόμακρος. Οι άνθρωποι, σαν τυφλοπόντικες, είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους… Περπατάνε, πηγαίνουν στις δουλειές τους… – ε; και τι μ’ αυτό; Τίποτα. Αμίλητοι, δουλεύουνε σαν τα σκυλιά και κουρασμένοι, χαμένοι γυρνάνε στα σπίτια τους, τρώνε και κοιμούνται… Αυτός είναι ο κόσμος τους, τέτοια η ζωή τους. Δεν την θέλουν…

Και τι να πουν. Σάμπως τι έμεινε να συζητάνε; Για τον καναπέ, για την καιγούργια τηλεόραση, για κανένα διακοσμητικό και τις κουρτίνες τους, για τις διακοπές – όσοι πάνε διακοπές… – για τα ρούχα τους, για τα παπούτσια τους… Ανούσια!

Χάθηκε ο κόσμος κι οι σχέσεις των ανθρώπων. Πάει η ζέστα κι η συντροφιά…

Και το φωνάζουν οι παλιοί. «Φτώχεινε ο κόσμος, παιδί μου… Παν οι καιροί, πέρασαν. Κάποτε έβγαινε ο γείτονας να σου πει καλημέρα και γέμιζε ήλιο η μέρα σου! Τώρα, κάνει να σ’ αποφύγει, να μη σε δει… Σάμπως σε ξέρει δηλαδή!»

Εμείς βέβαια υποστηρίξαμε τη ζωή που ζήσαμε: Δεν είχαμε πολέμους, δεν είχαμε φτώχια, είχαμε ένα πιάτο φαί, σπουδάσαμε, οι δάσκαλοι στο σχολείο πέταξαν τις βέργες, τα χέρια μας ήταν μαλακά… Έπειτα, τις ευκολίες που κερδίσαμε… πού τις πας; Τι φούρνοι, τι πλυντήρια, τι αυτοκίνητα οικογενειακά, τι κινηματογράφοι σύγχρονοι. Και έρ-κοντίσιον, και καλλυντικά, και ρούχα όμορφα, πολλά για να διαλέξεις. Έρωτες ανέμελοι… βόλτες… «Πού τα πας όλα αυτά;» λέγαμε θιγμένοι.

«Ναι, ναι…» απαντούσαν εκείνοι «καλά όλα αυτά, ωραία, κι όμορφα… Μα δεν είναι σαν εκείνες τις εποχές…

Μες τις δυσκολίες χωρούσε ένα χαμόγελο. Αντίκρυζες τον συνάνθρωπό σου και τον έλεγες αδερφό σου…»

«Σήμερα δεν υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι;»

«Ναι, υπάρχουν. Σπανίζουν όμως. Δεν τους βρίσκεις εύκολα. Κι αν είναι καλοί, πολλές φορές είναι φοβισμένοι.»

«Φοβισμένοι;»

«Φοβισμένοι. Κλεισμένοι στο μπουντρούμι της ψυχής τους. Εκεί πέταξαν το κορμί τους, εκεί το εξόρισαν. Καλυτέρεψαν οι καιροί, μεγάλωσαν οι ανέσεις, την ψυχή μας όμως την κατάντησαν νωθρή… και την πέταξαν στο σκοτάδι να μη φωνάζει, να μη βλέπει, να μη διαμαρτύρεται… Περπατάμε και δεν βλέπουμε. Βλέπουμε και δεν ξέρουμε που πάμε…»

«Δεν σε καταλαβαίνω.»

«Θα καταλάβεις. Σιγά σιγά. Θα δεις. Θα μάθεις… Δεν χρειάζεται να βιάζεσαι. Με το δικό σου μυαλό πρέπει να πορεύεσαι.»

Άλλες φορές πάλι, κάποιο ήσυχο δειλινό, λέγονταν πράγματα ακατανόητα…

«Στη φωτιά ο άνθρωπος χαμογελά πραγματικά!… Μόνο στη φωτιά σπαθίζει τις πίκρες του ο άνθρωπος και ζεσταίνεται η ψυχή του. Και ζεσταίνεται ο κόσμος… και προχωρά!»

«Δεν το καταλαβαίνω αυτό που λες.» απαντούσαμε.

«Άκου να σου πω μια ιστορία…

Κάποτε αιώνες πριν, σε μια χώρα μακρινή, απέραντη και παγωμένη υπήρχε ένα χωριό στο οποίο βασίλευε πάντα ο χειμώνας…»

«Ο χειμώνας;… Δηλαδή εκεί είχε μόνο χειμώνα!»

«Ναι! Γιατί οι άνθρωποι ήταν τόσο ψυχροί που πάντα έκανε κρύο… Κανείς δε μιλούσε με τον διπλανό του, κανείς δε βοηθούσε σε μια ανάγκη τον συγχωριανό του, όλοι κοιτούσαν πως να ξεγελάσουν, πως να κοροιδέψουν, πως να εκμεταλλευτούν ο ένας τον άλλο… Οι πλούσιοι τους φτωχούς, οι φτωχοί τους πλούσιους, οι φτωχοί τους φτωχούς… και μόνο κάποιες σπίθες ανθρωπιας έφεγγαν για λίγο μόνο μέσα στη νύχτα σαν φοβισμένες πυγολαμπίδες…

Μια μέρα όμως… «Φωτιά! Φωτιά!» φωνάζει ένας χωριάτης. «Φωτιά χωριανοί! Φωτιά! Καίγεται ο αχερώνας. Φωτιά!»…

Και τότε, σαν νά γιναν μάγια, τρέξαν όλοι μονομιάς, βγήκαν απ’ τα σπίτια, φτιάξαν αλυσίδες, από το ποτάμι μέχρι τον αχερώνα και χέρι με χέρι μετέφεραν κουβάδες με νερό, και τους έριχναν στη φωτιά…

Κι έσβησε η φωτιά. Και σώθηκε το χωριό.

Οι άνθρωποι τώρα ξαπόσταιναν ανακουφισμένοι. Γελούσαν. Αγκάλιαζαν ο ένας τον άλλο. Τραγουδούσαν… Πλούσιοι και φτωχοί, γέροι και παιδιά, γυναίκες και άντρες… Όλοι, ήταν μονιασμένοι… Εκεί, που πριν λίγο βασίλευε ο φθόνος και η πονηριά, τώρα, μεσουρανούσε η καλοσύνη κι η αυταπάρνηση… Εκεί, που λίγο πριν ο όφις δάγκωνε τις άχρηστες καρδιές των χωριανών και στάλαζε φαρμάκι εξαφανίζοντας κάθε πορφύρα ανθρωπιάς, τώρα, γιασεμί λουλούδιζε πυκνό σαν άνοιξη, στον κήπο των ανθρώπων… Ήταν μια νύχτα αξέχαστη για το χωριό. Και πάντα, κάθε χρόνο, το θυμόνταν· και χαίρονταν οι άνθρωποι· κι ευχαριστιόνταν…»

Μα η ιστορία είχε εξάψει τη φαντασία και πλήθος απορίες γεννιόνταν.

«Και γιατί αφού μισιούνταν έτρεξαν όλοι να σβήσουν τη φωτιά;» ρωτούσαμε.

«Όταν κινδυνεύει να καεί όλο το χωριό οι άνθρωποι τότε μπορούν να καταλάβουν ότι οι διαφορές τους είναι ασήμαντες μπροστά στο κακό του αφανισμού τους… Αν ακούσουν την καρδιά τους, εύκολα θα πράξουν έτσι, δίχως να σκεφτούν… Αν πάλι κάποιοι σκεφτούν… τα μίση και τις διαφορές τους και κάτσουν σπίτι τους να προστατεύσουν μόνοι τα υπάρχοντά τους κι ό,τι με κόπο κέρδισαν… ε, αυτοί, παιδί μου, πρώτοι θα χαθούν… Όχι μόνο γιατί δεν πρόκειται κανείς να τους βοηθήσει, αλλά και γιατί η φωτιά — αν φτάσει σπίτι τους — θα είναι τόσο μεγάλη που θα αφανίσει ολάκαιρο το χωριό, κι αυτούς μαζί… Τέτοια απανθρωπιά κι άνθρωποι βρώμικοι δεν την αντέχουν…»

Οι άνθρωποι όμως σήμερα δεν ευτυχούν να πιάσει φωτιά… Κυκλοφορούν σαν τα φαντάσματα. Γελάν και διαπομπεύουν τη θλίψη τους. Είναι μαζί και είναι αβάσταχτα μόνοι. «Παν οι καιροί, πέρασαν. Φτώχεινε ο κόσμος…»

Σαν να μην είναι τόσο ψέμα τελικά…

***

Ας ανάψει μια φωτιά! Ας φωτίσει ο κόσμος! Ας ζεστάνουν οι ψυχές των ανθρώπων! Ας μονιάσουν τα θηρία! Κάπως πρέπει να ζήσουμε.

Δε ρωτήσαμε όμως… Πώς τις φωτιές κρατάμε για πάντα αναμένες. Πώς τις ψυχές μας πάντα συγκινημένες διατηρούμε. Και πώς μια άλλη φλόγα παίρνει τη θέση παλιάς αγαπημένης. Αυτά, δεν τα ρωτήσαμε… Θα μάθουμε. Ας ανάψει μια φωτιά!