Η έννοια του φύλου: Μια κριτική γενεαλογία, Μνήμη Γιώργου Μαρνελάκη

 Ο Γιώργος Μαρνελάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1975. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και Αστικές και Πολιτισμικές Σπουδές στο Goldsmiths του Λονδίνου. Δίδαξε Σπουδές Φύλου και Πολιτισμική Γεωγραφία στο ΕΜΠ και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία μόλις 38 ετών και η κηδεία του έγινε σήμερα στις 25 Φλεβάρη του 2013. Στη μνήμη του αναρτούμε ένα από τα πολλά σημαντικά κείμενά του.

Καλό ταξίδι

Γιώργος Μαρνελάκης: Η έννοια του φύλου: Μια κριτική γενεαλογία

Το κείμενο αυτό επιχειρεί μια εισαγωγή στις μεταβαλλόμενες ιδέες για την έννοια του φύλου (gender), όπως αναπτύχθηκαν μέσα από πολλαπλές φεμινιστικές προσεγγίσεις. Αν και, πλέον, αποτελεί μια ευρύτατα διαδεδομένη έννοια στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες γενικώς, το φύλο θα μας απασχολήσει ειδικότερα εδώ ως μια κεντρικής σημασίας κατηγορία για τη φεμινιστική θεωρία. Το πρώτο σημείο, λοιπόν, που πρέπει να τονιστεί είναι ότι η εισαγωγή της έννοιας του φύλου στις φεμινιστικές θεωρίες και η παραγωγή γνώσης για το φύλο από τη συγκεκριμένη οπτική δε συνέβησαν λόγω κάποιας αθώας επιθυμίας για την ανακάλυψη της όποιας ‘αλήθειας’, ούτε απλώς και μόνο λόγω κάποιου υπερβάλλοντα ζήλου για μάθηση και κατανόηση. Και αυτό, βέβαια, καθόλου δεν αποτελεί αποκλειστικότητα των φεμινιστικών προσεγγίσεων για το φύλο. Αν προσπαθούσαμε να υποστηρίξουμε ότι υπάρχει κάποιο είδος γνώσης που παράγεται με τόσο αθώα και ουδέτερα κίνητρα, δε θα είχαμε κανέναν άλλο λόγο παρά να αποκρύψουμε συγκεκριμένα ενδιαφέροντα που πάντα υποκινούν κάθε απόπειρα παραγωγής γνώσης. Στην περίπτωσή μας, λοιπόν, η αναγκαιότητα θεωρητικής ενασχόλησης με την έννοια του φύλου προκύπτει, πρώτα και κύρια, ως ένα πολιτικό αίτημα το οποίο συνδέεται άμεσα με τις γενικότερες επιδιώξεις των φεμινιστικών κινημάτων. Παρακολουθώντας, επομένως, τις μεταλλαγές των ιδεών για την έννοια του φύλου, δε μπορεί παρά να παρακολουθούμε ταυτόχρονα ένα μέρος από τις ευρύτερες μεταλλαγές του ίδιου του φεμινισμού ως πολιτικού κινήματος.

Φοιτητές του Σήμερα: Επιχειρηματίες ή Εργάτες του Αύριο;

του Χρήστου Νασιουτζίκη

Πριν μερικούς μήνες στο σεμινάριο «Προορισμός: Φοιτητική Επιχειρηματικότητα», μεταξύ άλλων, ένας φοιτητής του τμήματος ηλεκτρολόγων/μηχανολόγων, διηγήθηκε την εμπειρία του από την νέα τάση επιχειρηματικής προσέγγισης της καινοτομίας. Φτιάχνοντας μια καινοτόμα εφαρμογή, κέρδισε μερικά χρήματα σε διαγωνισμούς για την επιχειρηματική του ιδέα, και ξεκίνησε ένα κυνήγι για να βρει χρηματοδότες. Όμως παρά τα ταξίδια στο Σαν Φρανσίσκο η προσπάθεια δεν απέδωσε καρπούς. Το προϊόν δεν είχε σημαντικό αγοραστικό κοινό (μόνο μερικά εκατομμύρια χρήστες…) και δεν αποτελούσε κερδοφόρα επένδυση.

Περί βίας

του Γιώργου Ρούση

Με αφορμή την ένταση του οικονομικού καταναγκασμού, την άμεση κρατική και παρακρατική βία και τις βίαιες αντιδράσεις που αυτά προκαλούν, έχει αναζωπυρωθεί η συζήτηση περί βίας.

Σε αυτήν τη συζήτηση οι συστημικές – κυβερνητικές δυνάμεις, γεννήτορες και δάσκαλοι της βίας, την καταδικάζουν όταν στρέφεται εναντίον τους, μ΄άλλα λόγια όταν θερίζουν ό,τι έσπειραν και καλούν την Αριστερά να πράξει το ίδιο.

Από την άλλη, η κοινοβουλευτική Αριστερά αποδέχεται το ρόλο του απολογούμενου και δεν χάνει ευκαιρία να καταδικάσει γενικώς και αορίστως τη βία και να δηλώσει ότι η ίδια δεν πρόκειται ποτέ να τη χρησιμοποιήσει.

10 ΑΝΟΙΚΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

10 ΑΝΟΙΚΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ – ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ – 2013

Συντονισμός: Κωστής Χατζημιχάλης

Επαναλαμβάνονται και φέτος τα Σεμινάρια Ριζοσπαστικής Γεωγραφίας αυτή τη φορά κάθε Παρασκευή 7:00 μμ στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Ελ. Βενιζέλου 70 (γνωστή ως Θησέως), στο Τμήμα Γεωγραφίας, αιθ. 2.1, πρώτο επίπεδο κάτω από την είσοδο. Η προσπέλαση γίνεται εύκολα από τον σταθμό Ταύρος του ΗΣΑΠ, με τρόλεϊ από το Σύνταγμα και υπάρχει χώρος στάθμευσης μέσα στο πανεπιστήμιο (είσοδος από Θησέως).

Κώστας Μισιαούλης

 του Γιώργου Μιχαηλίδη 

Με το όνομα αυτό αναφερόμαστε σε μία διπλή ιστορία πολιτικών δολοφονιών. Για μένα, η ιστορία πίσω απ’ το όνομα Κώστας Μισιαούλης αναδεικνύει τη διαφορά της διεθνιστικής και εθνικιστικής κοσμοθεωρίας, αναδεικνύει το ήθος των φορέων τους και καταδεικνύει τα πολιτικά αποτελέσματα του ενός ή του άλλου δρόμου. Δυστυχώς η ιστορία αυτή περιλαμβάνει πολύ αίμα.

 

Μέρος Πρώτο: Ο τουρκικός εθνικισμός δολοφονεί τον Μισιαούλη

Ο Κώστας Μισιαούλης, Κύπριος, στέλεχος του ΑΚΕΛ, συνδικαλιστής, ήταν ένας από αυτούς που έχτιζαν τη φιλία και την αλληλεγγύη ανάμεσα στις δυο εθνικές κοινότητες του νησιού. Μαχόταν για κοινά συνδικάτα, κοινές οργανώσεις που να ενώνουν τους ανθρώπους όχι βάσει καταγωγής αλλά στη βάση των προβλημάτων που αντιμετώπιζαν. Ο Ντερβίς Αλί Καβάζογλου ήταν ένας εξίσου δραστήριος Κύπριος, σύντροφος του Κώστα Μισιαούλη, μέλος της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, με τον οποίο μοιράζονταν τις ίδιες πεποιθήσεις περί προσέγγισης και συνεργασίας των δύο κοινοτήτων για μία ανεξάρτητη Κύπρο χωρίς προστάτιδες δυνάμεις.

με αφορμή τον Μαζάουερ: η επιστροφή στο εμφυλιοπολεμικό κλίμα και το ζήτημα της παραγωγικής ανασυγκρότησης

Του Κώστα Παλούκη

Στην πρόσφατη ομιλία του στο DEERE ο ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ εξέπληξε καθώς διατύπωσε μια αυτονόητη άποψη. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι εχθρός της δημοκρατίας, η αναρχία δεν την απειλεί πραγματικά, ενώ ο πραγματικός κίνδυνος έρχεται από την άκρα δεξιά και συγκεκριμένα από την Χρυσή Αυγή. Ακόμη υποστήριξε ότι η θεωρία των άκρων ενέχει ένα επικίνδυνο λάθος. Έλκοντας την καταγωγή της από τη θεωρία του ολοκληρωτισμού, που αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, με σκοπό να ταυτίσει τον Χίτλερ με τον υπαρκτό σοσιαλισμό, αγνόησε τις ιδεολογικές διαφορές των δύο καθεστώτων. Κατέληξε πως όλες οι δυνάμεις της ελληνικής Αριστεράς αποδέχονται πλήρως την κοινοβουλευτική δημοκρατία, ενώ ακόμα και οι καταληψίες δεν συνιστούν ανομία. Ακόμα και οι μορφές βίας που έχουν κάνει την εμφάνισή τους από το 2009, όπως οι επιθέσεις με μολότοφ, συνιστούν δευτερεύουσα απειλή για τη δημοκρατία. 

Μικροαστολογία: μία πρόταση προς τη μαρξιστική γραμματεία

                                                                                                                                                                                                       Του Ονειρμού

Τί είναι άραγε ο μικροαστός ???

Αυτός ο αιθέρας που γλιστράει μέσα από τα αναλυτικά μας χέρια; Aυτό το Φάντασμα που πλανιέται πάνω από το σώμα του μαρξισμού; Αυτό το πικρό ποτήρι που πρέπει να το (κατα)πιεις; Αυτή η χαρούμενη και ανόητη, ασυνάρτητη ύπαρξη; Αυτό το μαύρο πρόβατο που γίνεται λουκούμι όταν έρχονται τα δύσκολα ή πριν από τις αστικές εκλογές; 

Σίγουρα θα προνοήσει ο συλλογικός Επαναστάτης του Μέλλοντος, και θα αποσαφηνίσει τέτοιες δύσκολες έννοιες, κατασκευάζοντας τα κλειδιά για την κατανόηση της σύγχρονης πραγματικότητας. Μέχρι τότε, θέλω να διατυπώσω κάποιες σκέψεις πάνω σε αυτό, με τη μέγιστη επιφύλαξη και με επίγνωση των ορίων αυτής της προσπάθειας:

Move on over, or we ‘ll move on over you! [ Λίγα λόγια για τον αντάρτη Huey P. Newton και τους Μαύρους Πάνθηρες ]

Του Κώστα Φουρίκου

Είναι δύσκολο για πολλούς λόγους να μπορέσουμε από εδώ, αυτή τη χρονική στιγμή, να διηγηθούμε με τον τρόπο που θα έπρεπε, την ιστορία του Huey P. Newton ή πολύ περισσότερο την ιστορία του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων, του οποίου αποτέλεσε έναν εκ των ιδρυτών. Είναι δύσκολο δηλαδή να αποτυπωθεί ολοκληρωμένα το εύρος των πληροφοριών και των ερωτημάτων για το πώς προέκυψε και πως τελείωσε, για το ποιες αδυναμίες μπορούμε να διακρίνουμε σήμερα και ποιες παρακαταθήκες άφησε στην αμερικάνικη πολιτική σκηνή -και όχι μόνο-  το μαύρο κίνημα και ο σημαντικότερος πολιτικός σχηματισμός του: οι Μαύροι Πάνθηρες. Η οργάνωση που αποτέλεσε, σύμφωνα με τα λόγια του διαβόητου επικεφαλής του FBI, J. Edgar Hoover, τη «μεγαλύτερη απειλή για την εσωτερική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών».

Θα αρκεστούμε, παρόλα αυτά, να πούμε λίγα λόγια ως φόρο τιμής στον επαναστάτη του χτες και ως αφετηρία περαιτέρω συζήτησης και μελέτης για τους επαναστάτες και τις επαναστάσεις του σήμερα, κάτι που θεωρούμε ειδικά στις μέρες μας αναγκαίο, έστω και με αυτές τις αφορμές του τύπου «σαν σήμερα», που προκύπτουν από ημερομηνίες γεννήσεων, ιδρύσεων και θανάτων. Άβολο ίσως, αλλά επιβεβλημένο εν τέλει να στεκόμαστε με προσοχή με κάθε αφορμή, σε εκείνα τα γεγονότα, τις καταστάσεις και τους ανθρώπους που συνέβαλαν αποφασιστικά στο να γραφτεί η ιστορία των από κάτω, η ιστορία της ριζοσπαστικής θεωρίας και πρακτικής, η ιστορία της αλληλεγγύης και της περηφάνιας του εξεγερμένου λαού, η ιστορία που δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούν ιδιαίτερα αυτοί, που στους ταραγμένους καιρούς που ζούμε, φιλοδοξούν να συμβάλλουν στο να γραφτούν νέες σελίδες ανατροπών και επαναστάσεων. Στις 17/2 του 1942 λοιπόν, στο Μονρόε της Λουιζιάνα έρχεται στον κόσμο ο Huey P Newton, μια προσωπικότητα που θα αναστατώσει την πολιτική ζωή στις ΗΠΑ και θα γίνει σύμβολο αντίστασης για τους μαύρους και συνολικά τους καταπιεσμένους της χώρας που κάποτε υπόσχονταν το όνειρο…

LIP: Η ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ*

του Γιώργου Ρούση

LIP είναι το όνομα μιας μάρκας ρολογιών που παράγονταν κάποτε στη γαλλική πόλη Besancon.

Ταυτόχρονα όμως είναι μια κορυφαία στιγμή για όσους συμμετείχαν στους μετά το ’68 αγώνες, η οποία στη χώρα μας τουλάχιστον φαίνεται να αγνοείται, και καλό θα ήταν τώρα που μεταξύ άλλων έρχεται το τσουνάμι των μαζικών απολύσεων να γνωστοποιηθεί.

Απρίλης 1973. Η διεύθυνση της LIP ανακοινώνει στους εργαζόμενους ότι πρόκειται να προβεί σε ένα σημαντικό αριθμό απολύσεων. Η πρώτη αντίδραση των εργαζομένων ήταν να ρίξουν τους ρυθμούς με τους οποίους δούλευαν. Η δεύτερη ήταν δεκάλεπτες ανά ώρα στάσεις εργασίας, και η τρίτη και φαρμακερή για την εργοδοσία, η εφαρμογή στην πράξη του συνθήματος που είχαν αναρτήσει οι φοιτητές των Καλών Τεχνών το Μάη του 1968: «Το αφεντικό σου σ’ έχει ανάγκη εσύ δεν το έχεις ανάγκη».

Όταν οι εργαζόμενοι έμαθαν ότι επρόκειτο να απολυθούν 480 από αυτούς, κατέλαβαν την επιχείρηση και απέκλεισαν στα γραφεία τους τα διευθυντικά της στελέχη. Οι αστυνομικές δυνάμεις επιτίθενται, και αφού τα σπάνε όλα, ενώ οι καταληψίες εργάτες δεν έχουν κάνει ούτε μια γρατσουνιά στον τοίχο, τα απελευθερώνουν. Αποφασίζεται από τη γενική συνέλευση σ’ ένα κλίμα ενότητας των συνδικαλιστικών παρατάξεων, η συνέχιση της κατάληψης και αρχικά η μεταφορά των ρολογιών σε ασφαλές κρυφό μέρος -το οποίο μέχρι σήμερα οι παλιοί εργάτες της LIP αρνούνται να αποκαλύψουν διότι «ίσως ξαναχρειαστεί»- και η πώλησή τους, και στη συνέχεια η συνέχιση της παραγωγής με βάση την αρχή «παράγουμε, πουλάμε, πληρωνόμαστε» και αυτό δίχως αφεντικά και φυσικά το κέρδος τους.

Με αφορμή την ποιητική συλλογή του Κωνσταντίνου Μπογδάνου. Καταδικάζουμε την κακή ποίηση από όπου και αν προέρχεται

Του Θωμά Τσαλαπάτη

-διαθήκη
Σιγανό της αγάπης μας γλύκισμα,
Τρυφερό ποιητών το απάνθισμα,
Μιας πατρίδας βελούδινης χώρα,
Των θεμάτων των λέξεων κύματα,
Ορεινές κορυφές νοήματος γράφουν
Νέο θάρρος στ’ ωραίο κοσμοσύντριμμα,
Οιμωγές πιο σωστές κι από γέννα,
Πιο ορθές κι από δόξα – από πίστη
Στερεότεροι φθόγγοι, του τέλους
Στολισμοί ενός κόσμου απροσμάχητου
Το τραγούδι μιας πάταξης τύραννου
Πονηρού, νοσουργού κι αεικίνητου,
Λαβωμένου εξ αρχής φόβου φύλακα
Του αδύναμου φαύλου απεκρίζωμα
Ως υπόσχεση, όρκο θεάρεστο άδουν.
Κωνσταντίνος Μπογδάνος, από την ποιητική συλλογή ‘’ΟΝ’’ εκδόσεις Γαβριηλίδης

‘’Ω μαιανδρωδικήγρυλλιστοσάλπιγγα, οι  συχνουρίες σου είναι για μένα
σαν πλιατσικολογημένεςαμφικλινερυθροκυλίδες σ’ αλλεργικά πετούμενα’’
Ποίηση της εξωγήινης φυλής των Βόγκονς, τρίτη χειρότερη ποίηση στο σύμπαν σύμφωνα με το βιβλίο ‘’Γυρίστε τον γαλαξία με οτοστόπ’’ 

‘’Ακόμα αναπνέει, καυτός συνεαυτός αργόμισθος,
Ξενοφερμένος ενδοβαλτός, ώσπου να σβήσει στο φλογώδες άηχο’’
Κωνσταντίνος Μπογδάνος, ‘’Ξένο σώμα’’