H Λογική των μορφών της αξίας στο »Κεφάλαιο» του Μάρξ

του Γιάννη Νίνου

Η μορφή της αξίας. Πέρασμα στο φαινόμενο του εμπορεύματος

Μετά από την εξέταση της ουσίας του εμπορεύματος, ο Μαρξ επανέρχεται στην εξέταση της εμφάνισης της αξίας, αλλά αυτή τη φόρα υπό το πρίσμα της διαγνωσμένης ουσίας.  Και πραγματικά, ξεκινήσαμε από την ανταλλαχτική αξία ή από την ανταλλαχτική σχέση των εμπορευμάτων, για να βρούμε τα ίχνη της αξίας που κρύβεται μέσα τους. Τώρα πρέπει να ξαναγυρίσουμε στη μορφή αυτή της εμφάνισης της αξίας[1]. Εδώ, ο Μαρξ θα εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο η αξία εμφανίζεται μέσα στις διαφορετικές σχέσεις με τις αξίες χρήσης, θα εξετάσει δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο η ουσία φαίνεται.

Ο Μαρξ στην ανάλυση του εμπορεύματος, ακολουθεί ξανά τον λογικό τρόπο ανάπτυξης της Επιστήμης της Λογικής. Η ουσία συνιστά την άρνηση του Είναι, στην συνέχεια η ίδια αρνείται τον εαυτό της και μεταβαίνει στο φαινόμενο. Στην άρνηση της ουσίας, οι προσδιορισμοί της δεν χάνονται αλλά βρίσκονται σε ανηρημένη μορφή στο φαινόμενο. Έτσι, το φαινόμενο αποτελεί την ενότητα του Είναι και της Ουσίας. Στο φαινόμενο λοιπόν, η ουσία φαίνεται.

Από πουστιά, σε πουστιά η Κυβέρνηση!

του Χρήστου Χρυσανθόπουλου

 

Ο Μητροπολίτης Πειραιά Σεραφείμ στο άκουσμα της είδησης ότι η δεξιά κυβέρνηση τούτου του τόπου -που μέχρι στιγμής δεν ενδιαφέρθηκε για κανένα ανθρώπινο δικαίωμα ούτε στην υγεία, ούτε στην εκπαίδευση, ούτε στην εργασία- θα φέρει στη Βουλή μια τροπολογία επέκτασης του συμφώνου συμβίωσης, επικαλούμενη την καταδίκη της χώρας για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στα ομόφυλα ζευγάρια, διέρρηξε τα ιμάτια του και είπε: «Θα σας αφορίσω αν το ψηφίσετε», ενώ συνέχισε υποστηρίζοντας πως αυτή η αλλαγή «θέτει πλέον κατά τρόπο φρικιαστικό στη χώρα μας την θεσμοθέτηση της ανατροπής της ανθρώπινης οντολογίας και φυσιολογίας και την κατοχύρωση της ψυχοπαθολογικής εκτροπής της ομοφυλοφιλίας». Η τροπολογία αυτή δε σόκαρε μόνο την εκκλησία αλλά και τους βουλευτές της ΝΔ υπό τις πιέσεις των οποίων τελικά η νομοθετική ρύθμιση μετατέθηκε στις ελληνικές καλένδες. Άλλωστε και η μάτσο αρρενωπότητα του Πρωθυπουργού δε θα ήταν ανάλογη τέτοιας πολιτικής.

Φοιτητικό Κίνημα στη Βουλγαρία – Μέρος Α’

Η γειτονική μας χώρα διανύει μια περίοδο διαρκούς αναταραχής. Στα τέλη Γενάρη του ’13, ξέσπασαν διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα ενάντια στην αύξηση της τιμής στο ηλεκτρικό από τις ιδιωτικές εταιρείες που είχαν αγοράσει την κρατική εταιρεία ηλεκτρισμού. Οι διαδηλώσεις αυτές κατέληξαν στην πτώση της δεξιάς κυβέρνησης του Μπόικο Μπορίσοφ ένα μήνα μετά. Μετά τις εκλογές του Μάη ’13 σχηματίστηκε κυβέρνηση συνεργασίας μεταξύ του Σοσιαλιστικού Κόμματος (πρώην κομμουνιστές) και του Κινήματος για Δικαιώματος για Ελευθερίες (κόμμα της τουρκικής μειονότητας) με τη στήριξη του ακροδεξιού κόμματος Ατάκα. Όλο το καλοκαίρι η Βουλγαρία έζησε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις με έντονο το αντικομμουνιστικό και εθνικιστικό στοιχείο λόγω της συγκυβέρνησης Σοσιαλιστών και μειονοτικών. Από το φθινόπωρο τη σκυτάλη πήραν οι φοιτητές που πραγματοποίησαν την πρώτη κατάληψη πανεπιστημίου από την παλινόρθωση του καπιταλισμού το 1989. Οι φοιτητές παρουσιάστηκαν και παρουσιάζονται ως συνεχιστές των καλοκαιρινών διαδηλώσεων, ακόμα κι ως συνεχιστές του “αγώνα” για τη μετάβαση στην “ελεύθερη αγορά” που άρχισε το 1989. Όμως είναι ξεκάθαρο ότι ο αντικυβερνητισμός κι ο αντικαθεστωτισμός αυτού του φοιτητικού κινήματος ξεφεύγει από τα στενά αντικομμουνιστικά πλαίσια που προσπαθούν να το τοποθετήσουν κομμάτια της πολιτικής ελίτ και τα αντικυβερνητικά βουλγαρικά ΜΜΕ. Τα όσα αναφέρει το παρακάτω κείμενο μας δίνουν μια σαφή εικόνα για τη σύνθετη εικόνα των πραγμάτων στη γειτονική μας χώρα.

Μετάφραση- Σχολιασμός: Μιχαηλίδης Γιώργος   

Είναι τα βουλγαρικά ΜΜΕ ενημερωμένα; Η φοιτητική “πορεία για δικαιοσύνη” της 10ης Νοέμβρη 2013 κι η αναπαράστασή της στον βουλγαρικό Τύπο και τηλεόραση.

 

του Martin Marinos

 Στις 10 Νοέμβρη του 2013, το κίνημα των Φοιτητών που Ξυπνάνε Νωρίς (Ranobudni) ξεκίνησε μια “Διαδήλωση για Δικαιοσύνη” στην πρωτεύουσα της Βουλγαρίας, Σόφια. Από την 24η Οκτώβρη οι φοιτητές του πανεπιστημίου της Σόφιας  κατέλαβαν πρώτα το κεντρικό αμφιθέατρο και σταδιακά ολόκληρη τη σχολή. Μερικές μέρες πριν τη 10η Νοέμβρη αποφάσισαν ότι εκείνη την ημέρα θα μετέφεραν την κατάληψη πέρα από τις πύλες του πανεπιστημίου.

Tο λυκόφως της δικαιοσύνης

του David Malone

Το Δεκέμβριο του 2012 ένα δικαστήριο των ΗΠΑ απέδειξε ότι η τράπεζα HSBC είχε ξεπλύνει δισεκατομμύρια δολάρια που προέρχονταν από εμπόριο ναρκωτικών. Εν τούτοις  με την ίδια δικαστική απόφαση η ίδια η HSBC κρίθηκε ότι δεν ήταν ένοχη για ξέπλυμα χρήματος. Μάλιστα δεν κρίθηκε ένοχο ούτε και κανένα από τα στελέχη της.

Ακολούθησαν έντονες αντιδράσεις. Στις ΗΠΑ η Elizabeth Warren, γερουσιαστής Μασαχουσέτης, σφυροκόπησε τους ελεγκτές της Ομοσπονδιακής Τράπεζας με ερωτήσεις σε μια ακρόαση της ειδικής επιτροπής της Γερουσίας για τις τράπεζες.

«Κανένας δεν οδηγήθηκε σε δίκη. Από κανέναν δεν αφαιρέθηκε η άδεια παροχής τραπεζικών υπηρεσιών, και καμία επιτροπή δεν εξέτασε το ενδεχόμενο να απαγορευτούν οι δραστηριότητες της HSBC στις ΗΠΑ.”

Πράγμα αρκετά εξοργιστικό, ιδίως καθώς το ίδιο διάστημα, σύμφωνα με εκθέσεις αρμόδιων τμημάτων της Γερουσίας και του υπουργείου Δικαιοσύνης, η HSBC

“απέφυγε να καταγράψει κινήσεις εμβασμάτων συνολικού ύψους άνω των 670 δις δολλαρίων που πραγματοποιήθηκαν ηλεκτρονικά, και επίσης άνω των 9,4 δις δολλαρίων για συναλλαγές σε μετρητά μέσω της HSBC στο Μεξικό, από το 2006 ως τουλάχιστον το 2009”.

Επιπλέον,

“η HSBC Μεξικού διατηρούσε ένα παράρτημα στις νήσους Κέυμαν, χωρίς γραφεία και χωρίς καθόλου προσωπικό, το οποίο όμως διαχειριζόταν 50.000 λογαριασμούς πελατών και 2,1 δισεκατομμύρια δολλάρια το 2008.”

Ποιοί το γνώριζαν αυτό στην τράπεζα; Στοιχεία από άλλες έρευνες για τις δραστηριότητες της HSBC αποκάλυψαν ότι

«ανώτερα τραπεζικά στελέχη υπήρξαν συνεργοί σε αυτές τις παράνομες δραστηριότητες«.

Το ασίγαστο πάθος της αναζήτησης

του Κώστα Χαριτάκη

Με αφορμή το θάνατο τουφιλόσοφου Κοστάντσο Πρέβε

Ήταν δεκαετία του 1990, η δεκαετία της “έκλειψης του κομμουνισμού”, όταν ο Κοστάντσο Πρέβε αποφάσισε να αναμετρηθεί με τη “μελαγχολία της κατάρρευσης” ανοίγοντας τους ασκούς της αναζήτησης με μια ριζική φιλοσοφική και πολιτική επανεκτίμηση του μαρξισμού και του κομμουνιστικού κινήματος. Άκρως τολμηρό εγχείρημα, αν αναλογιστεί κανείς ότι κυρίαρχες στάσεις της εποχής ήταν η συμφιλίωση με τον επελαύνοντα καπιταλισμό και η υποταγή στο “τέλος της ιστορίας”, αλλά και τα απονενοημένα διαβήματα άμυνας με ακόμη πιο δογματικό κλείσιμο στις “γραφές” και πεισματώδη επιστροφή στις “παραδόσεις”.

 Αν και μαρξιστής φιλόσοφος, δεν υπέκυψε στην ευκολία τού να φορτώσει τα δεινά του ιστορικού κομμουνισμού στην “κακή εφαρμογή του μαρξισμού από τους επιγόνους”, αλλά προσπάθησε να εντοπίσει τις “γκρίζες ζώνες” μέσα στο ίδιο το σώμα του μαρξισμού που επέτρεψαν (ή εξέθρεψαν) τις συγκεκριμένες ιστορικές πραγματώσεις του, τις αντιφάσεις, τα προβλήματα και τα όρια της ίδιας της μαρξικής θεωρίας, η υπέρβαση των οποίων αποτελεί προϋπόθεση για τη σύγχρονη επανεκκίνηση της χειραφετικής περιπέτειας.

Γοργοπόταμος: Το στρατηγικό σχέδιο του Άρη

Aναδημοσίευση από το Βαθύ Κόκκινο

Γράφει ο kokkiniotis

Τη νύχτα της 25ης προς 26 Νοεμβρίου, πριν από 71 χρόνια, γράφτηκε μια από τις πιο λαμπρές σελίδες στην ιστορία της Εθνικής Αντίστασης. Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου. Η σημασία της αντιστασιακής αυτής ενέργειας στην εξέλιξη του πολέμου αλλά και στο φρόνημα των λαών που δίναν τη μάχη κατά του φασισμού, είναι λίγο πολύ γνωστή.

Στεκόμαστε σήμερα σε κάποιες λιγότερο γνωστές αλλά χαρακτηριστικές λεπτομέρειες που αντλούμε από το σημαντικό βιβλίο του Δημήτρη Δημητρίου –καπετάν Νικηφόρου: «Αντάρτης στα βουνά της Ρούμελης».

Κ.Πρέβε: «Η Αυτοκρατορία δεν ανοίγει μια νέα φάση στην κριτική σκέψη αλλά, αντίθετα, την κλείνει»

Στη μνήμη του Costanzo Preve

Μια κριτική στην «Αυτοκρατορία» των Α. Νέγκρι και Μ. Χαρντ.

Συνέντευξη του Κ. Πρέβε στην εφημερίδα Προλεταριακή Σημαία.

ΠΣ: Η Αυτοκρατορία των Νέγκρι και Χαρτ εμφανίζεται σε μια εποχή που έχουν τεθεί μια σειρά θεωρητικά και πολιτικά ζητήματα όπως αυτά της εθνικής κυριαρχίας, του έθνους-κράτους, της μετεξέλιξης του ιμπεριαλισμού, της παγκοσμιοποίησης κ.λπ. Πώς συνεισφέρει το συγκεκριμένο βιβλίο σ’ αυτόν τον προβληματισμό και ποιες τάσεις ή απόψεις ενισχύει;

Κοστάντζο Πρέβε: Η Αυτοκρατορία των Νέγκρι και Χαρτ δεν συμβάλλει -δυστυχώς- σε μια σωστή διατύπωση των τεσσάρων θεμάτων της ερώτησης. Σχετικά με την εθνική κυριαρχία και το εθνικό κράτος ισχυρίζεται ότι και τα δύο βρίσκονται εξαντλημένα και εξαφανίζονται αλλά αυτό το γεγονός δεν είναι ένα κακό πράγμα, γιατί οδηγεί στην πλήρη καπιταλιστική ενιαιοποίηση του κόσμου, κι αυτό για τους Νέγκρι και Χαρτ είναι η μοναδική δυνατή προϋπόθεση για τον κομμουνισμό. Σ’ ό,τι αφορά τη μετεξέλιξη του ιμπεριαλισμού και της παγκοσμιοποίησης, ισχυρίζονται ότι η παγκοσμιοποίηση δεν οδηγεί στη μετατροπή του ιμπεριαλισμού αλλά στο οριστικό του τέλος. Είμαστε -λένε- σε μια αυτοκρατορική εποχή δίχως ιμπεριαλισμό, σε μια παγκοσμιοποιημένη αυτοκρατορία, αποεδαφοποιημένη (σ.σ. δίχως εθνικό κέντρο) της οποίας οι ΗΠΑ δεν είναι το κυρίαρχο κέντρο αλλά μόνο ένα είδος ένοπλης αστυνομίας. Προσωπικά, δεν συμφωνώ με καμία απ’ αυτές τις δύο θέσεις. Αντιθέτως, μου φαίνεται ότι τα τελευταία γεγονότα (ιδιαίτερα) επιβεβαιώνουν πλήρως την κεντρικότητα της ιμπεριαλιστικής τάξης.

Έχει μέλλον ο Κομμουνισμός στη δύση;

Στη μνήμη του Costanzo Preve

Εφημερίδα ΠΡΙΝ, 22/3/1992

του Κοστάντσο Πρέβε

Τα ιστορικά γεγονότα της τριετίας 1989-1991 δεν επέ­φεραν βεβαίως το τέλος της εποχής της παγκόσμιας κομμουνιστικής ιδέας, αλλά αναμ­φίβολα έκλεισαν έναν ιστορικό κύ­κλο που άρχισε το 1917.Εν συντο­μία: Ο κομμουνισμός δεν τελείωσε, αλλά έκλεισε ο ιστορικός κομμου­νισμός του 20ού αιώνα. Πρέπει να διαχωρίσουμε με καθαρότητα δύο διαστάσεις του προβλήματος, για να μπορέσουμε να τις αναλύσουμε χωριστά. Εν πρώτοις, η ικανότητα του μαρξισμού να απαντήσει με σα­φή φιλοσοφικό τρόπο στην σύγχρο­νη ιδεολογία, του τέλους της ιστο­ρίας, φιλοσοφική έκφραση της πρό­σφατης στρατηγικής νίκης της φά­σης του παγκόσμιου ιμπεριαλιστι­κού συστήματος. Και στη συνέχεια, η πολιτική ικανότητα των κομμου­νιστών να επανακαθορίσουν ολο­κληρωτικά μια στρατηγική και μια τακτική σε βαθμό που να αποφύγουν την περιθωριοποίηση τους σε ένα ρόλο αποκλειστικά ηθικό, ιδεολο­γικό και μαρτυρίας.

Το Ασίγαστο Πάθος

στη μνήμη του Costanzo Preve

Πρόκειται για μια συλλογή δοκιμίων που άρχισαν να γράφονται από το 1989, ημερομηνία σημαδιακή, μιας και το ασίγαστο πάθος για τον κομμουνισμό που κυριάρχησε τον εικοστό αιώνα είχε ξεφουσκώσει με τον πλέον επώδυνο και ταπεινωτικό τρόπο και με μιαν άνευ όρων παράδοση. Σε αυτή τη σύγκρουση των συστημάτων, με την ξεκάθαρη επικράτηση του καπιταλισμού, δεν είναι σίγουρο ότι εξήχθησαν τα σωστά συμπεράσματα. Το βιβλίο αυτό επανακυκλοφορεί στη γλώσσα μας με πολλές προσθήκες στον πρώτο βασικό του κορμό, και ο συγγραφέας μιλά πλέον με απόσταση από τις ραγδαίες εξελίξεις των γεγονότων που άλλαξαν δραστικά τη μορφή του σύγχρονου κόσμου. Ο Ιταλός θεωρητικός που υπογράφει τα πολιτικά φιλοσοφικά αυτά δοκίμια έρχεται αντιμέτωπος τόσο με τον νέο κόσμο που προέκυψε όσο και με την εσχατολογική αντίληψη που μιλά για το τέλος της Ιστορίας.

Τ Ο Α Σ Ι Γ Α Σ Τ Ο Π Α Θ Ο Σ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΤΑΝΤΣΟ ΠΡΕΒΕ

ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ

ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ «ΤΟ ΑΣΙΓΑΣΤΟ ΠΑΘΟΣ»

(1989 – 2009)

Στη μνήμη του Costanzo Preve

Με μεγάλη λύπη διαβάσαμε σήμερα για το θάνατο του Κ. Πρέβε.

Η Λέσχη Ανυπότακτης θεωρίας τιμώντας τη μνήμη του προχωράει σε ένα αφιέρωμα με (ανα)δημοσιεύσεις, μεταφράσεις, σχολιασμούς, κριτικές παρατηρήσεις κ.ο.κ. πάνω στη ζωή και το έργο του. Όποιος/α επιθυμεί με οποιοδήποτε τρόπο να συμβάλει ας επικοινωνήσει μαζί μας στο μέιλ ilesxi@gmail.com ή όπως αλλιώς επιθυμεί.

Costanzo Preve (14 Απριλίου 1943 – 23 Νοεμβρίου 2013)