Οι απεργοί εργαζόμενοι πρέπει να ενωθούν σε όλη την Ευρώπη

Του Owen Jones

Η Μαρία είναι μια γλυκομίλητη καθηγήτρια, μα είναι ξεκάθαρα εξοργισμένη.Κατά την άποψη της, ληστεύεται από την οικονομική και πολιτική ελίτ.” Νομίζω πως κλέβουν από εμάς” μου λέει.”Είναι κλοπή.” Η Μαρία Ζουάν μου μίλησε στο κέντρο της Λισσαβώνας τη στιγμή που χιλιάδες εργαζόμενοι – κάποιοι ακόμα πιο θυμωμένοι από αυτή – περικύκλωναν το κοινοβούλιο της Πορτογαλίας.

Είναι μια άλλη χώρα, αλλά οι σκέψεις της είναι άμεσα αναγνωρίσιμες σε ένα βρετανό.Αυτή είναι η αγανάκτηση κάποιου που έχοντας αφιερώσει τη ζωή του στις δημόσιες υπηρεσίες να χτυπιέται από μια κρίση στη δημιουργία της οποίας δεν είχε κανένα ρόλο.Την Πέμπτη, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, από οδηγούς τραίνων ως νοσοκομειακό προσωπικό συμμετείχαν στη δεύτερη για φέτος γενική απεργία  ενάντια στη λιτότητα στην Πορτογαλία.Την ερχόμενη Τετάρτη, οι βρετανοί ομόλογοι σχεδιάζουν μια παρόμοια διαδήλωση, και η λέξη «κλοπή» θα είναι σε πολλά χείλη επίσης.

Όποιος έχει συμμετάσχει στις διαδηλώσεις κατά των περικοπών στη Βρετανία τον τελευταίο χρόνο θα ένιωθε πολύ οικεία έξω από το εθνικό κοινοβούλιο.Πολλά από τα συνθήματα ήταν ίδια: μερικά, όπως «εργάτες ενωμένοι ποτέ νικημένοι», έχω ακούσει να φωνάζονται σε διαδηλώσεις από το Λονδίνο ως το Μίτσιγκαν.Όμως – όπως στη Βρετανία – οι εργαζόμενοι απέχουν πολύ από το να είναι ενωμένοι.Καθώς μίλαγα σε δυο απεργούς οδηγούς λεωφορείου που ανέμιζαν περήφανα τα πανώ του σωματείου, μια γυναίκα με δυο παιδιά ξεκίνησε να τους βρίζει.Είναι ένα γνώριμο παράπονο: δουλεύει πολλές ώρες για έναν μισθό που χειροτερεύει, αλλά – όπως η πλατειά πλειοψηφία των εργαζόμενων του ιδιωτικού τομέα – δεν τη βλέπεις να απεργεί.Είναι η ιεράρχηση των παραπόνων που επιτρέπει την οργή που κλιμακώνεται για το επίπεδο ζωής που χειροτερεύει να κατευθύνεται στους υπόλοιπους εργαζόμενους, αντί σε αυτούς που είναι υπεύθυνοι για την οικονομική κατάρρευση της Ευρώπης.

Υπήρχε η γνώριμη απέχθεια για την αστυνομία επίσης, που παρατάχθηκε για να εμποδίσει την πιθανή εισβολή στο κοινοβούλιο (που, σύμφωνα με τη Μάρτα, μια νεαρή ημιαπασχολούμενη, ήταν αυτό ακριβώς που έπρεπε να συμβεί.) Πετάχτηκαν μερικά μπουκάλια, και οι διαδηλωτές τους επέκριναν εξοργισμένοι: “ Θα έπρεπε να διαδηλώνετε μαζί μας, όχι να υπερασπίζεστε τους κακούς!”

Φυσικά, η απεργία στη Βρετανία – η μεγαλύτερη από τη γενική απεργία του 1926 – δεν θα είναι ακριβώς απομίμηση.Επικεντρώνεται στις συντάξεις –η, ακριβέστερα, ένα φόρο στους δημόσιους υπάλληλους που επιβάλλεται με σκοπό να συμπληρωθεί το έλλειμα.Αυτή η στενή στοχοθεσία είναι μια συνέπεια της μοναδικής αυστηρότητας των νόμων κατά των συνδικάτων στη Βρετανία.Στην Πορτογαλία, ο θυμός κατευθύνεται στους όρους ενός δανειακού πακέτου σωτηρίας 78 δις ευρώ που επιβάλλεται από το ΔΝΤ και την ΕΕ, το οποίο προωθείται με ενθουσιασμό από τον πορτογάλο πρωθυπουργό.Το χριστουγεννιάτικο επίδομα για τους δημόσιους υπάλληλους είναι η τελευταία απώλεια.Αυτό από μόνο του είναι πολύ βαρύ πλήγμα για τους εργαζόμενους σε μια χώρα που ο βασικός μισθός είναι μόλις 450 ευρώ (386 λίρες) το μήνα, και όπου οι καθηγητές σαν τη Μαρία έχουν ένα μηνιαίο μισθό μόλις 1000 ευρώ (ή 858 λιρών).

Τόσο η πορτογαλική όσο και η βρετανική απεργία είναι κομμάτι ενός κλιμακούμενου ευρωπαϊκού κινήματος απέναντι στη λιτότητα που ξεσπάει στους δρόμους από τη Μαδρίτη ως την Αθήνα.Όπως και στη Βρετανία, η μαζική απεργιακή δράση είναι ασυνήθιστη στην Πορτογαλία.Από τότε που το αυταρχικό καθεστώς του Αντόνιο Σαλαζάρ ανατράπηκε στην Επανάσταση των Γαρυφάλλων το 1974, έχουν γίνει μόνο δύο γενικές απεργίες – και η μία από αυτές ένα χρόνο πριν.Η απεργία δεν είναι απάντηση στην οικονομική κρίση, αλλά πιο πολύ αντίσταση στην προσπάθεια να χρησιμοποιηθεί η κρίση για να αλλάξουν εκ βάθρων οι ευρωπαϊκές κοινωνίες.Οι πολιτικοί της δεξιάς μπορεί να ήθελαν να «συρρικνώσουν το κράτος» πριν χτυπήσει η κρίση, οι ρηξικέλευθες πολιτικές όμως που ήταν αναγκαίες για να το πετύχουν ήταν πολιτικά αδύνατο να εφαρμοστούν.Όμως οι ιδιωτικοποιήσεις, οι περικοπές, το πισωγύρισμα στα εργατικά δικαιώματα και οι μειώσεις μισθών τώρα μπορούν να μεταμφιεστούν σαν αναπόφευκτες αποφάσεις.Αν  δεν υπάρξει πετυχημένη αντίσταση σε αυτά τα σχέδια, η Ευρώπη θα είναι ένας φτωχότερος, σκληρότερος και πιο ανασφαλής τόπος για πολύ καιρό αφού επιστρέψει μια σταθερή οικονομική ανάπτυξη.

Έξω από το πορτογαλικό κοινοβούλιο, οι διαδηλωτές εξέφρασαν μια απόφαση να αγωνιστούν μαζί με τους υπόλοιπους ευρωπαίους εργαζόμενους.”Είμαστε ενωμένοι με τους λαούς της ευρώπης”, λέει ο Φρανσίσκο, ένας συνταξιούχος πολιτικός μηχανικός.”Πρέπει να αγωνιστούμε όλοι μαζί αλλιώς θα χάσουμε.” Όμως η συζήτηση περί αλληλεγγύης δεν είναι εύκολη: με πρακτικούς όρους, υπάρχουν λίγοι συνδετικοί κρίκοι μεταξύ των ευρωπαίων εργαζόμενων.Κανένας από τους πορτογάλους εργαζόμενους με τους οποίους μίλησα δεν γνώριζε για την απεργία των δημόσιων υπάλληλων την ερχόμενη βδομάδα στη Βρετανία.

Όταν έως και 3 εκατομμύρια βρετανοί δημόσιοι υπάλληλοι απεργήσουν μαζί την επόμενη Τετάρτη, θα απευθύνουν πυρά κατά των πολιτικών της κυβέρνησης Κάμερον.Όμως ο Φρανσίσκο έχει δίκιο: είναι δύσκολο να δει κανείς πως μια πανευρωπαϊκή προσπάθεια επιβολής λιτότητας θα ηττηθεί χωρίς ένα εξίσου πανευρωπαϊκό κίνημα ενάντια σε αυτή.Το ότι οι κυρίες των σχολικών εστιατορίων, οι σκουπιδιάρηδες και οι καθηγητές θα αναλάμβουν συντονισμένη δράση δεν είναι μικρό επίτευγμα.Όμως η μάχη για το μέλλον της Ευρώπης θα κερδηθεί μόνο όταν οι νοσοκόμες στο Άμπερντιν θα κάνουν κοινό αγώνα με τους οδηγούς λεωφορείων στην Αθήνα. Ούτως ή άλλως, στην ίδια κατάσταση είμαστε όλοι.

Μετάφραση: Κώστας Αρβανίτης

ΠΗΓΗ: Guardian