Έχει μέλλον ο φεμινισμός στον 21ο αιώνα;

{απόσπασμα από το βιβλίο της Nina Power «One dimensional woman», Zero Books, 2009}

Η πολιτική φαντασία του σύγχρονου φεμινισμού δείχνει να έχει βαλτώσει. Το ζωηρό κι ευοίωνο μήνυμα της αυτοπραγμάτωσης και της καταναλωτικής απελευθέρωσης αποκρύπτει μια βαθιά αδυναμία να συνειδητοποιηθούν και να αντιμετωπιστούν οι σοβαροί μετασχηματισμοί του χαρακτήρα της εργασίας και του πολιτισμού.
Κι αν φαντάζει εύθυμος κι ενθουσιώδης, αυτός ο αυτοεπιβεβαιούμενος φεμινισμός που γιορτάζει την εξατομικευμένη ταυτότητα πάνω απ’ όλα είναι ένας μονοδιάστατος φεμινισμός. Είναι η άλλη πλευρά της εικόνας της μονοδιάστατης εργάτριας που δεν προβλέπεται σε καμία περίπτωση να απογοητεύσει την ίδια ή την επιχείρησή της με το να ντυθεί άσχημα, να μην είναι ενθουσιώδης ή, το χειρότερο όλων, με το να μείνει έγγυος.
Η θηλυκοποίηση της εργασίας (feminization of labor) και η εργασιακή προτυποποίηση των γυναικών (laborization of women)* θα συνεχίσουν να παραπαίουν σε σχέση με τις βασικές αντιφάσεις του καπιταλισμού και τον καιροσκοπικό σεξισμό που τον συνοδεύει, κάτι που καμιά δόση απόλαυσης δεν πρόκειται να αντισταθμίσει.

*ΣτΜ: Με τον όρο “feminization of labor” η Νίνα Πάουερ περιγράφει μια τάση της εργασίας στη μετα – βιομηχανική δύση να ενσωματώνει ιδιότητες που χαρακτήριζαν  κυρίως την εργασία των γυναικών, όπως οι χαμηλές αμοιβές, η ευελιξία και ο ιδιαίτερος ρόλος της επικοινωνίας. Η πρώτη απόδοση ήταν «φεμινιστικοποίηση της εργασίας», αλλά μετά από παρατηρήσεις φίλων αντικαταστάθηκε από το «θηλυκοποίηση», που μάλλον αποδίδει καλύτερα το νόημα του όρου. Ο όρος ”laborization of women” αναφέρεται σε ένα αναδυόμενο πρότυπο πετυχημένης γυναίκας – πολύ κοντά στις περιγραφές του Sex in The City – όπου, όπως γράφει η συγγραφέας, «η εργαζόμενη στην πόλη με τα τακούνια, η ευέλικτη υπάλληλος πρακτορείου, η γυναίκα που ηδονίζεται με τη σκληρή εργασία και έχει την πολυτέλεια να ξοδέψει το εισόδημά της σε δονητές και κρασί – μπορεί να στείλει το μήνυμα ότι – ναι λοιπόν – ο καπιταλισμός είναι ο καλύτερος φίλος ενός κοριτσιού». Στον αντίποδα αυτών των τάσεων βλέπει τη δυνατότητα ενός πολιτικά προσανατολισμένου φεμινισμού που θα υπερβεί το μονοδιάστατο χαρακτήρα του αν ξεφύγει από την ιμπεριαλιστική και καταναλωτική λάμψη και αντιληφθεί ότι αμφισβητώντας τις οικονομικές «βεβαιότητες» στο πεδίο της εργασίας μπορούν να αμφισβητηθούν και οι δήθεν προαιώνιοι «φυσικοί» τρόποι συμπεριφοράς στο συνολικό κοινωνικό πεδίο.

Μετάφραση: Γούσης Κώστας

View this document on Scribd